Ptaki od zawsze traktowane były przez leśników ze szczególną troską. Dzieci zapytane o dzięcioła szybko odpowiadają, że to leśny doktor.

Rzeczywiście rola ptaków w środowisku leśnym jest duża. Najbardziej zależy nam na ochronie i wspieraniu ptaków owadożernych. W sosnowych lasach Nadleśnictwa Niedźwiady najważniejsze są liczne gatunki sikorek, które gniazdują w dziuplach. Ciągle jeszcze brakuje naturalnych miejsc do założenia gniazd, dlatego od lat zawieszamy przy leśnych drogach drewniane skrzynki lęgowe.

Najliczniej są one zasiedlane przez  sikorki bogatki. Często budują w nich gniazda, nieco mniejsze, sikory modre zwane modraszkami. Rzadziej spotyka się sikory ubogie (inaczej szarytki), czubatki oraz czarnogłowe. W skrzynkach lęgowych swoje gniazdo nierzadko zakłada kowalik. Ciekawostką jest, że ten ptaszek potrafi dostosować wielkość wlotu do swoich potrzeb. Jeżeli jest zbyt mały, rozkuje go swoim mocnym dziobem, jeżeli zbyt duży to zaklei mieszaniną gliny i ziemi. Innym ciekawym  lokatorem naszych skrzynek bywa krętogłów, który w celu odstraszenia intruza kręci głową i szyją. Ten ptaszek jest krewniakiem dzięciołów, jednak jako jedyny, nie wykuwa dziupli, a zimą z Polski odlatuje w cieplejsze rejony. Wydawałoby się, że budki lęgowe są idealne również dla innych dzięciołów, jednak one lepiej się czują w „własnoręcznie” wykutych dziuplach.

W każdym leśnictwie funkcjonuje około 100 do 200 budek dla ptaków. W okresie poza lęgowym, najczęściej w listopadzie i grudniu wszystkie skrzynki zostają wyczyszczone lub wymienione na nowe. Podczas tej pracy nierzadko trafiają się niespodzianki w postaci gniazda os lub szerszeni. Część skrzynek bywa wykorzystywana przez ptaki jako bezpieczne miejsce noclegowe – nie budują w nich gniazd.

Czasami można spotkać budki z rozkutym przez dzięcioły wlotem – warto wiedzieć, że ptaki te uzupełniają swoją dietę pisklakami. Takie budki podlegają wymianie lub naprawie.

Oprócz budek lęgowych dla ptaków zawieszamy w lasach, w mniejszej ilości, skrzynki dla nietoperzy, które również są sprzymierzeńcami leśników. Warto pamiętać, że nietoperze należą do gromady ssaków, więc nie budują w skrzynkach gniazd, nie wysiadują też jaj. Młode nietoperze rodzą się nieporadne, są objęte troskliwą opieką rodziców, samica karmi je mlekiem aż  do uzyskania samodzielności.